Siódma rano, dzwoni mój telefon. Zdenerwowany głos w słuchawce:
Pani mecenas, znalazłem zrobione przez siebie zdjęcie na portalu „X”, nawet znak wodny wymazali. Nikt nie pytał mnie o zgodę na publikację. Co mam robić? Czy mam jakieś prawa?
Dostaje wiele takich zapytań i powiem szczerze, że absolutnie rozumiem Twoje wzburzenie, bo nikt nie lubi jak mu się coś kradnie, nawet jeśli to coś nie jest warte miliony. Co prawda rozwiązanie tego problemu mogło poczekać choć do 9, ale wiem, że nie spałeś tej nocy zbyt spokojnie i chcesz jak najszybciej rozwiązać powstały problem.
Jak zatem wycenić skradzione zdjęcie?
Co możesz w takiej sytuacji zrobić? Katalog możliwości związanych z dochodzeniem ochrony autorskich praw osobistych i majątkowych jest dość szeroki, ja w dzisiejszym artykule skupie się jedynie na tym, co nastręcza największych problemów, czyli na wycenie skradzionego zdjęcia.
Jeśli jesteś zawodowym fotografem, to najlepiej będzie jeśli do wyceny posłużysz się swoimi cennikami, i prezentując zawarte wcześniej własne umowy sprzedaży zdjęć postarasz się udowodnić przed sądem, że za takie oto kwoty swoje zdjęcia sprzedajesz.
Pamiętaj także o treści art. 79 ustawy o prawach autorskich i prawach pokrewnych, który daje Ci możliwość dochodzenia dwukrotności stosownego wynagrodzenia. Co znaczy tyle co, że ustaloną kwotę należy podwoić. Kiedyś, w sytuacjach zawinionego naruszenia, przepis ten dawał możliwość dochodzenia potrójnej wartości zdjęcia. Niestety w lipcu 2015 r. w tej części stracił moc obowiązującą. W jednej z podobnych spraw, które prowadziłam, zdarzyło mi się nawet, że sąd powszechny twierdził, że przepis ten nie obowiązuje w całości, ale w mojej ocenie jest to błędna wykładnia, i zdarza się dość rzadko. Między innymi Sąd Apelacyjny w Krakowie w wyroku z dnia 17 grudnia 2015 r. (I ACa 1251/15) potwierdził, że żądanie dwukrotności wynagrodzenia nadal mieści się w istniejących przepisach.
Ile warte jest skradzione zdjęcie amatora?
Co jeśli jesteś amatorem? Nie masz cenników, nie sprzedajesz zawodowo zdjęć. Czy możesz żądać zapłaty za skradzione zdjęcie? Oczywiście, że tak. Wycena Twojego zdjęcia będzie jednak trudniejsza, bo czy ceną takiego zdjęcia jest przeciętna wartość podobnego zdjęcia, które można nabyć na stocku, czy też inspiracją do ustalenia ceny może być wartość, którą podaje tabela minimalnych wynagrodzeń Związku Polskich Artystów Fotografików, a może to wartość, którą za podobne zdjęcia uzyskują zawodowi fotografowie? Niestety nie ma jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie. Oczywiście liczy się dobra argumentacja zawarta w pozwie, ale sądy zachowują się różnie, tak jak różnie wyceniają zdjęcia biegli sądowi.
Dlatego też moim klientom zawsze w pierwszej kolejności polecam ugodowe rozwiązanie sprawy. Należy prawidłowo zebrać niezbite dowody dotyczące naruszenia, przedstawić je w piśmie, zażądać odpowiednio skalkulowanej kwoty za bezprawne pobranie zdjęcia i poinformować naruszyciela, że w przypadku braku osiągnięcia porozumienia sprawę rozstrzygnie sąd, a Ty dodatkowo dochodzić będziesz zadośćuczynienia, a także rozważysz możliwość zawiadomienia organów ścigania o podejrzeniu popełnienia przestępstwa.
Kradzież zdjęcia – konsekwencje
Jak skończyła się sprawa mojego Klienta, który dzwonił o 7 rano? Pozytywnie i bez procesu sądowego. Znany portal wypłacił mu 1500 zł za bezprawną publikację jego zdjęcia i wymazanie znaku wodnego. Klient jest fotografem amatorem, a jego roszczenie dotyczyło jednego zdjęcia dość znanej osoby. Czy to dużo czy mało? Możecie ocenić sami. Każda sprawa jest inna i często warto rozegrać ją w sposób szybki i jak najmniej ryzykowny. Z mojej praktyki wynika, że sądy orzekają odszkodowania za kradzież zdjęć w wysokości od 60 zł do nawet 60 tys. zł, ale to oczywiście zależy od okoliczności danej sprawy, rzeczywistej wartości zdjęć i wyceny zastosowanej przez biegłego.
W kolejnych wpisach opowiem Ci o najgłośniejszych procesach sądowych związanych z kradzieżą zdjęć. Co powiedział sąd, jakie zasądził odszkodowanie, a może oddalił powództwo – o tym wszystkim już niebawem.
***
Zdjęcie: Felipe P. Lima Rizo
Źródło: unsplash.com
{ 0 komentarze… dodaj teraz swój }